Akdeniz Üniversitesi Hastanesi

KAYIT :

Kan alacak hastaya güvenli kan sağlanabilmesi için kayıtların tam ve doğru olarak tutulması gerekmektedir. Kayıt için gereken bilgiler:

• T.C. vatandaşlık no

• Ad-soyad

• Adres-telefon

• Meslek

• Yaş

Kayıt bilgilerinin tümü otomasyon sistemi veri tabanında toplanmaktadır.

DONÖRÜN FORMU DOLDURMASI :

Donör kan merkezine geldiğinde ilk önce donör sorgulama formu doldurulur. Donöre verilen bu form mutlaka kendisi tarafından doldurulmalıdır. Form doldurulmasının amacı donör seçiminin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi ve güvenli kan temininin sağlanabilmesidir.

FORMUN DEĞERLENDİRİLMESİ, MUAYENE VE Hb TAYİNİ :

Donör formunun doldurulmasının arkasından donörün kan değerlerinin normal sınırlar dahilinde olup olmadığını tespit edebilmek için hemogram yapılmaktadır. Donör hemogram sonucu ve donör formu ile birlikte doktor muayenesine alınır. Donörün aynı zamanda tansiyon, nabız, ağırlık ölçümü ve ateş ölçümü yapılır. Donörün dış görünüşü ile birlikte tüm parametreler doktor tarafından onaylandığı takdirde donör kan bağış salonuna yönlendirilir. Bu arada alınan tüm veriler donöre ait numara ile otomasyonda kaydedilir. Hemşire bankosunda yapılan kontrollerden sonra kan torbası ile beraber donör donör salonuna geçilir.

DONASYON :

A) BAŞARILI DONASYON

Kan alımı çoğunlukla dirsek ön yüzünden, belirgin ve sağlam bir damardan yapılır. Damarların daha belirgin bir hale getirilmesi için kol turnike ile sıkılır. Damara girilmeden önce bölge uygun dezenfektanlar ile temizlenir. Bir ünite kanın torbaya toplanması ortalama 8 dakika sürer.

İğne çekildikten sonra dirsek bükülmeden; iğne giriş yerinin üzerine ortalama 2 dakika basınç uygulanmalıdır. Kan verme işlemi tamamlandıktan sonra tansiyon kontrolü yapılır ve donör 10 dakika boyunca donör koltuğunda dinlendirilir. İstirahat sonrasında donör yavaşça oturabilir. Kısa bir süre bu şekilde kaldıktan sonra herhangi bir reaksiyon gelişmiyor ise donasyon başarı ile tamamlanmıştır.

B) BAŞARISIZ DONASYON

Donörler kan vermeyi genellikle iyi tolere edebilirler. Ancak bazı durumlarda istenmeyen reaksiyonlar gelişebilir. Bunlar kan görme, kan verenleri seyretme, kişisel veya grup heyecanı, kan vermeye karşı nörofizyolojik cevaplar nedeniyle gelişebilir.

Bu tip istenmeyen reaksiyonlar geliştiği takdirde kan alımı derhal sonlandırılır. Donörün doktor tarafından gerekli muayenesi yapıldıktan sonra normal haline dönünceye kadar reaksiyon şiddetine göre gerekli müdahaleler yapılır ve donör gözlem altında tutulur.

REDDEDİLEN DONÖR :

Form doktor tarafından değerlendirilip donör muayenesi ve Hb. Tayini yapıldıktan sonra donör geçici veya sürekli reddedilebilir.

GEÇİCİ RED :

Çeşitli enfeksiyon solunum sistemi hastalıkları, kalp damar hastalıkları, gastrointestinal sistem hastalıkları, hematolojik ve immünolojik hastalıklar, cerrahi reaksiyonlar, bazı aşılar doktor tarafından değerlendirilerek uygun zaman dilimleri içerisinde geçici olarak red edilir.

SÜREKLİ RED :

Yüksek riskli aktiviteler, donör formundaki çeşitli sorulara evet yanıtı vermiş olanlar, anemiler, faktör eksikliği hastalıkları, çeşitli endokrin sistem hastalıkları, merkezi sinir sistemi hastalıkları, Creutzfelt jacop hastalığı, konjestif kalp yetmezliği hastalıkları doktor tarafından sürekli red nedeni olarak değerlendirilip kabul edilir.

İKRAM :

Donörün bir süre ikram bölümünde dinlenmesi sağlanır. Bu süre içinde donör gözlemlenir.

MERKEZDEN AYRILIŞ :

Donör kan merkezlerinden ayrılmadan önce kan verme sonrası bakım hakkında bilgiler verilir.

• Yaş         : 18-65 arası. İlk defa kan verecek olan donörlerde yaş sınırı 60.
• Kilo         : En az 50 Kg.
• Riskli Meslekler : Tehlikeli meslekler ya da riskli uğraşları olan vericilerde işe veya hobi uğraşa dönüş ile kan bağışı arasındaki zaman 12 saatten az olmamalıdır. Bu grubun örnekleri pilotlar, otobüs veya tren sürücüleri, merdivanlere ya da yapı iskelelerine tırmananlar, vinç operatörleri, yamaş paraşütçüleri, dalgıçlar oluşturmaktadır.
• Gebelik   : İstisnai durumlar ve ilgilenen hekimin kararı dışında gebe kadınlar donör olarak kabul edilmezler. Gebeliği takiben erteleme süresi en az gebelik kadar ya da en azından laktasyon dönemi süresince olmalıdır.
• Nabız      : 50 - 120 / dk.
• Hb          : Erkek 13,5 g/dl , Kadın 12,5 g/dl
• Hct         : Erkek %40 , Kadın %38
• Tansiyon : Sistolik 180 mmHg, Diastolik 100 mmHg
• Fiziki Görünüm : Donörün tam bir tıbbi ve fiziki muayenesi uygulamada genellikle mümkün değildir.
• Donasyon Sıklığı : Erkeklerde 4 kez/yıl , Kadınlarda 3 kez/yıl